De-laatste-wil-pil.

Het verhaal van Petra de Jong (Eindhovens Dagblad, 14 januari 2012) was indrukwekkend, en heeft me geraakt. In het artikel beschrijft de Jong (longarts, directeur NVVE) het verhaal van haar ouders, die samen zijn gestorven in 2010. Moedig van de Jong om haar verhaal zo open te vertellen, en dat verdiend respect. Het verhaal riep bij mij ook een vraag op, een ethische vraag. Om deze vraag te kunnen duiden, zal ik het relaas van de Jong toch enigszins uit de doeken moeten doen, dat vind ik moeilijk daar het een privé aangelegenheid is, en ik alle respect heb, voor de persoonlijk gemaakte keuzes. In september 2010 wordt bij de vader van de Jong slokdarmkanker geconstateerd. Haar vader wil geen lijdensweg. Haar ouders zijn jong getrouwd en hebben samen een mooi leven achter zich liggen. Dat maakt dat de moeder van de Jong, geen leven voor zich ziet zonder haar man. Ze waren totaal vervlochten, aldus de Jong. Al vrij snel maken de ouders van de Jong, samen met de kinderen, de keuze om samen te sterven. De Jong beschrijft de zes weken van afscheid nemen als een zeer waardevolle en intensieve periode. De periode maakte dat het rouwproces veel minder heftig was. Tot zover het relaas. De vraag die bij me opkwamen is de volgende, was er in dit geval sprake van vrijwillige euthanasie? In het geval van haar vader ben ik daar wel van overtuigd. In het geval van haar moeder, vraag ik me het 'vrijwillige' af. Ik kan me als mens heel goed voorstellen, dat je heel veel pijn en angst voelt op het moment dat je te horen krijgt dat je dierbare zal gaan overlijden op korte termijn. Ik kan me heel goed voorstellen dat men denkt, wil en kan ik dan zelf verder. Maar is deze vraag te beantwoorden, voordat je het hebt 'ondergaan'. De keuze die op zo'n moment wordt gemaakt is gebaseerd op veronderstellingen, en lijken me sterk gekleurd door het moment. Ik ben dan ook geen voorstander van een laatste-wens-pil, althans niet in de vorm die het burgerinitiatief Uit Vrije Wil voor ogen heeft. Dat wil niet zeggen dat ik tegen waardig sterven ben. Maar het faciliteren van een pil, zonder tussenkomst van een arts is voor mij net een stap te ver. Ik besef me dat dit de autonomiteit aantast, en wie ben ik, om dat mensen te ontzeggen. Waar ik namelijk bang voor ben, is dat men het leven gaat zien als iets maakbaars. Een verschijnsel dat we ook op andere terreinen steeds meer terug zien in onze huidige samenleving. Maar het leven bestaat voor een stuk ook uit lijden, uit pijn en verdriet. Hoe daar mee om te gaan? Wanneer lijdt iemand aan het leven. Is het leven niets meer waard om te worden geleefd, als je oud bent, je partner is overleden, als je kind overlijd, als je bent gescheiden, als je huisdier is overleden, als je je baan hebt verloren, als je aan een verslaving lijdt, als je een uitkering ontvangt, wanneer je vader en moeder gaan scheiden, als je een overgewicht hebt, als je wordt gepest. Ik weet het niet. Het antwoord op deze vragen, zal voor ieder individu anders zijn, maar waar ligt de grens? Ik heb respect voor elk antwoord, want alleen het individu kan deze vragen beantwoorden. Het is goed dat we bezig zijn met deze vraagstukken, en daarom is het goed dat mw de Jong, met haar persoonlijke verhaal het debat rondom deze vraagstukken levendig houdt. Door er met elkaar over te (blijven) praten, kan er misschien al een hoop (onnodig) leed worden voorkomen. Leon Bakermans. Valkenswaard.